Jac lantern Omphalotus illudens | |
---|---|
Dosbarthiad gwyddonol | |
Teyrnas: | Fungi |
Dosbarth: | |
Urdd: | Agaricales |
Teulu: | Omphalotaceae |
Genws: | Omphalotus[*] |
Rhywogaeth: | Omphalotus illudens |
Enw deuenwol | |
Omphalotus illudens (Schwein.) Bresinsky & Besl (1979) |
Math a rhywogaeth o ffwng yn nheulu'r Omphalotaceae yw'r Jac lantern (Lladin: Omphalotus illudens; Saesneg: Jack O Lantern).[1] 'Y Coesau Gwydn' yw'r enw ar lafar ar y grwp mae'r ffwng yma'n perthyn iddo, ond nid yw'n derm gwyddonol. 'Cry' yw ystyr 'gwydn'. Mae'r teulu Omphalotaceae yn gorwedd o fewn urdd yr Agaricales.
Mae bywoleuni (neu 'bioymoleuedd') yn cael ei gynhyrchu a'i allyrru gan y rhywogaeth hon, a cheir grwp o ffyngau tebyg. Ceir hefyd rhai bacteria, a llawer o organebau eraill sy'n cynhyrchu bywoleuni. Mae'r cemegolion o fewn y ffwng yma'n wenwynig.
Lliw sborau'r fadarchen hon yw melyn. O ran siâp, disgrifir y capan, neu gap y fadarchen fel un infundibuliform mushroom cap. Gelwir y rhan oddi tan y capan yn hadbilen (neu'n 'hymeniwm') a cheir sawl math: arwyneb llyfn, tegyll, chwarennau (tyllau bychan), rhychau ayb; mae gan y fadarchen hon yr hyn a elwir yn: tegyll. O ran y broses o gymeryd maeth, fe'i disgrifir fel maethiad saproffytig.